|
1. กานพลู
Clove
Syzygium
aromaticum (Linn.) Merr. et Perry
(Eugenia
caryophylta) (Spreng.) Bullock et Harrison)
MYRTACEAE
|
|
รูปลักษณะ
ไม้ยืนต้น
สูง 5-10 เมตร ใบเดี่ยว
เรียงตรงข้าม
รูปวงรีหรือรูปใบหอก
กว้าง 2.5-4 ซม. ยาว 6-10 ซม.
ขอบเป็นคลื่น
ใบอ่อนสีแดงหรือน้ำตาลแดง
เนื้อใบบาง
ค้อนข้างเหนียว
ผิวมัน ดอกช่อ
ออกที่ซอกใบ
กลีบดอกสีขาวและร่วงง่าย
กลีบเลี้ยงและฐานดอกสีแดง
หนา แข็ง ผลสด
รูปไข่
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ดอกตูมแห้ง - ใช้แช่เหล้า
เอาสำลีชุบอุดรูฟัน
แก้ปวดฟัน
หรือใช้ขนาด
5-8 ดอก
ชงน้ำเดือด
ดื่มเฉพาะส่วนน้ำ
หรือใช้เคี้ยวแก้ท้องเสีย
ขับลม
แก้ท้องอืดเฟ้อ
ขับน้ำนม
นอกจากนี้ ใช้ผสมในยาอมบ้วนปากดับกลิ่นปาก
พบว่าในน้ำมันหอมระเหยที่กลั่นจากดอก
มีสาร eugenol ซึ่งมีฤทธิ์เป็นยาชาเฉพาะที่
จึงใช้แก้ปวดฟัน
มีฤทธิ์ลดอาการปวดท้อง
ขับน้ำดี ลดอาการจุกเสียดที่เกิดจากการย่อยไม่สมบูรณ์
กระตุ้นให้มีการหลั่งเมือก
และลดความเป็นกรดในกระเพาะอาหาร
ช่วยขับน้ำนม
|
|
2. กุยช่าย
Chinese Chives
Allium
tuberosum Rottl. ex Spreng.
ALLIACEAE
|
|
รูปลักษณะ
ไม้ล้มลุก
ลำต้นเป็นใบเกล็ดรูปทรงกระบอก
เรียวยาว สูง
20-30
ซม. ดอกช่อ
ออกที่ซอกใบ
ก้านดอกยาว 30-45 ซม.
กลีบรวมสีขาว
ใบประดับเป็นเยื่อบาง
ๆ ผลแห้ง
แตกได้ มี 3 พู
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ทั้งต้น - ใช้ทั้งต้นกินเป็นผักช่วยขับน้ำนม
|
|
3. ไทรย้อยใบแหลม
Ficus
benjamina Linn.
MORACEAE
ชื่ออื่น ไทร ไทรกระเบื้อง
ไทรย้อย
|
|
รูปลักษณะ
ไม้ยืนต้น
สูงได้ถึง 10 เมตร
มีรากอากาศ
น้ำยางขาว ใบเดี่ยว
เรียงสลับ
รูปวงรี รูปใบหอกหรือรูปไข่แกมวงรี
กว้าง 1.5-6 ซม. ยาว 3-12 ซม. ดอกช่อ
เกิดภายในฐานรองดอก
ที่มีรูปร่างกลมคล้ายผล
ออกเป็นคู่ที่ซอกใบ
แยกเพศอยู่ในช่อเดียวกัน
ผลสด
รูปกระสวย
รูปไข่ รูปไข่กลับหรือรูปค่อนข้างกลม
เมื่อสุกเปลี่ยนเป็นสีเหลือง
ส้มและแดงเข้มตามลำดับ
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ราก - เป็นยาบำรุงน้ำนม
รากอากาศขับปัสสาวะ
แก้ไตพิการ
(โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ
มีปัสสาวะขุ่นข้น
เหลืองหรือแดง
มักมีอาการแน่นท้อง
กินอาหารไม่ได้)
ปัสสาวะพิการ
(อาการปัสสาวะปวด
หรือกะปริบกะปรอย
หรือขุ่นข้น
สีเหลืองเข้ม
หรือมีเลือด)
แก้กษัย (อาการป่วยที่เกิดจากหลายสาเหตุ
ทำให้ร่างกายเสื่อมโทรม
ซูบผอม
โลหิตจาง ปวดเมื่อย)
|
|
4. ผักเป็ดแดง
Joyweed
Alternanthera
bettzickiana (Regel) Nichols.
AMARANTHACEAE
ชื่ออื่น ผักเป็ดฝรั่ง
พรมมิแดง ผักโหมแดง
|
|
รูปลักษณะ
ไม้ล้มลุกอายุหลายปี
ลำต้นตั้งตรง
สูง 10-20 ซม. ใบเดี่ยว
เรียงตรงข้าม
รูปสีเหลี่ยมขนมเปียกปูน
หรือรูปใบหอกกลับ
กว้าง 0.5-1.5 ซม. ยาว 1-5 ซม. สีแดง ดอกช่อ
รูปกระบอก หรือทรงกลมออกที่ซอกใบและปลายกิ่ง
กลีบรวมสีขาวนวล
ผลแห้ง
รูปคล้ายโล่
เมล็ดสีน้ำตาล
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ทั้งต้น - รับประทานเป็นผักช่วยขับน้ำนม
ต้มกับน้ำรับประทานเป็นยาแก้ไข้
ตำพอกรักษาแผล
|
|
5. เร่ว
Alpinia allughas
Rosc.
ZINGIBERACEAE
ชื่ออื่น กะลา
ข่าน้ำ
|
|
รูปลักษณะ
ไม้ล้มลุก
มีเหง้าใต้ดิน
กลิ่นหอม
แตกกอ
สูงได้ถึง 1 เมตร ใบเดี่ยว
เรียงสลับ รูปขอบขนาน
หรือรูปขอบขนานแกมใบหอก
กว้าง 4-7 ซม. ยาว 12-20 ซม.
ผิวใบสีเขียวเข้มเป็นมัน
ก้านใบเป็นแผ่น
เรียงอัดแน่นคล้ายลำต้นบนดิน
สีเขียว ดอกช่อ
ออกที่ปลายยอด
กลีบดอกสีขาว
เกสรตัวผู้ที่เป็นหมัน
แผ่เป็นแผ่นคล้ายกลีบดอกสีขาว
มีลายเส้นตามขวาง
สีน้ำตาลส้ม
ผลแห้งแตกได้
รูปทรงกลม
เมล็ดสีน้ำตาลเข้ม
มีกลิ่นหอม
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
เมล็ด - มีรสเผ็ดเล็กน้อย
ใช้เป็นยาขับน้ำนม
แก้คลื่นไส้
อาเจียน
ขับลม
|
|
6. ละหุ่ง
Castor Oil Plant, Castor Bean
Ricinus
communis Linn.
EUPHORBIACEAE
ชื่ออื่น มะละหุ่ง
มะโห่ง
มะโห่งหิน ละหุ่งแดง
|
|
รูปลักษณะ
ไม้พุ่ม
สูง 1-4 เมตร ใบเดี่ยว
รูปผ่ามือกว้างและยาว
15-30 ซม. ดอกช่อ
ออกที่ปลายยอด
แยกเพศ
อยู่ในช่อเดียวกัน
ไม่มีกลีบดอก
ผลแห้ง
แตกได้ มี 3 พู เปลือกเมล็ดสีน้ำตาล
มีหลายชนิด
ขึ้นกับพันธุ์ละหุ่ง
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ใบ - เป็นยาขับน้ำนม
แก้ช้ำรั่ว (อาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่)
ราก - สุมไฟให้เป็นถ่าน
ใช้เป็นยาแก้พิษ
แก้ไข้เซื่องซึม
|
